İspanyollar oyuncakta ‘Arabalar erkek, bebekler kız çocukları için’ gibi yerleşmiş önyargıları yıkma konusunda harekete geçti.
İspanya’da hükümet ve oyuncak sanayi, ülkede çocuklara sunulan oyuncaklarda cinsiyet kalıplarını kırmak için kolları sıvadı. Cinsiyete dayalı şiddetle mücadele etmenin yanı sıra eşitlik ve kadın haklarını ilerletmek için çeşitli planlar uygulamaya koyan Başbakan Pedro Sanchez hükümeti, son olarak oyuncak piyasasına el attı. Tüketici İşleri Bakanlığı ile İspanya’daki oyuncak endüstrinin yüzde 90’ını temsil eden İspanyol Oyuncak Üreticileri Birliği (AEFJ) tarafından yaklaşık bir yıl süren görüşmeler sonucunda ‘Arabalar erkek, bebekler kız çocukları için’ gibi yerleşmiş önyargıları yıkma konusunda anlaştı. 1 Aralık’ta yürürlüğe giren yeni kurallara göre oyuncak dükkânları ve üreticileri pazarlamada cinsiyetle ilgili önyargılardan kaçınma konusunda teşvik edilecek.
“Değişim kolay olmadı”
Oyuncak zinciri Toy Planet, yeni kuralları benimseyen mağazalardan biri. Ürün kataloglarında elinde silah tutan polis yeleği giymiş bir kız çocuğunun, bebek arabasını iten bir erkek çocuğunun ya da kum torbası yumruklayan bir kız çocuğunun fotoğraflarını bulmak mümkün. “Oyuncaklar ne tür bir yetişkin olacağımız konusunda çok önemli bir rol oynuyor. O nedenle böylesine erken yaşlarda önyargı yaratan olmayalım” diyen Valencia’daki Toy Planet mağazasının müdürü Ignacio Gaspar, “Gelecekte bir erkek çocuğunun ebe, kız çocuğunun da tamirci olduğunu görmek istiyorsak bu önemli” diye görüş bildirdi. Değişim, 2012 yılında firmanın pazarlama kampanyalarında hayal gücünün sınırlı olduğuna dair sosyal medyada oluşan farkındalık ile başladı. Firma, eleştiriler üzerine erkek çocukların bebeklerle oynadığını, kız çocuklarının tamircilik yaptığını gösteren fotoğraflar ile pazarlama taktiğini değiştirdi. Ancak Gaspar’a göre değişim kolay olmadı. AFP’ye konuşan mağaza müdürü, “İnsanlar bu fotoğraflardan sonra erkekler ‘efemine olacak’, kızlar da ‘Erkek Fatma’ya’ dönüşecek” diye eleştirdiklerini aktardı.
Erkekler için mavi kullanılmayacak
Yeni kurallar uyarınca, reklamlarda artık bir oyuncağın belirli bir cinsiyet için olduğu söylenemeyecek ya da modası geçmiş cinsiyet rollerini pekiştirdiği düşünülen kızlar için pembe, erkekler için mavi renk kullanılamayacak. Tüketici İşleri Bakanlığı yetkililerine göre; yeni kuralları uygulamaya koyan yönetmeliğin çeşitli eksik yönleri bulunuyor. Örneğin yönetmelik, ambalaj, sokak reklamları ya da oyuncakçı kataloglarını etkilemediğinden kapsamı sınırlı kalıyor. Ayrıca yasaya uymayanlar için herhangi bir yaptırım söz konusu değil. Bu kişiler sadece ‘İtibarını kaybetme riski’ ile karşı karşıya ve büyük uluslararası markalar bu durumdan etkilenmeyecek. Yine de hükümet yeterli olmasa da, bu kurallarını ilerleme için önemli olduğu görüşünde.
